In vrijwel elk dorp of elke stad van enige betekenis hebben ze gestaan: gashouders. En ze zijn ook allemaal gesloopt. Op één na! Die in het Overijsselse Dedemsvaart. “Kookt op gas”, luidt de nostalgische oproep aan huisvrouwen die op het stalen gevaarte staat geschilderd en die zichtbaar werd wanneer de houder (blik) gevuld was. De gashouder van Dedemsvaart is een zogenaamde natte, telescopische gashouder, die in 1932 gebouwd werd door de nv Scheepswerf en Gashouderbouw Jonker & Stans uit Hendrik Ido Ambacht

Gashouders waren reservoirs waarin gas werd opgeslagen om later naar particulieren en bedrijven te worden getransporteerd. Vaak was het cokesgas, dat een redelijke calorische waarde bezat en waar vooral op gekookt werd. Centrale verwarming ontbrak in de meeste woningen in die tijd, De Dedemsvaartse gashouder leverde steenkoolgas aan de gemeente Avereest. In totaal hebben in Nederland zo’n 200 gashouders gestaan,

Nadat in Nederland aardgas als nieuwe en veel schonere energiebron was ontdekt (Slochteren, 1963) raakten de grote gashouders in onbruik, waarna ze tegen de vlakte gingen. Die in Dedemsvaart werd in 1987 buiten gebruik gesteld, maar niet gesloopt. 
De Historische Vereniging Avereest heeft de sloop (die dreigde) van dit erfgoed voorkomen.

De gashouder is aangewezen als rijksmonument en inmiddels heeft dit monument na een grondige restauratie, conservatie en verplaatsing een nieuwe bestemming gekregen.

Wilt u meer weten over de gashouder en zijn functie als theater, expositieruimte, zalencomplex en meer, kijk dan op hun website.